جنجال، حاشيه يا شلوغي و ازدحام

نيما حسني نسب

جشنواره فيلم در همه جاي دنيا معني مشخصي دارد. انتخاب چندين فيلم مختلف
براي نمايش در بخش هاي مختلف جشنواره و حضور عوامل فيلم ها، اهل رسانه ها
و تماشاگران سينما براي ديدن فيلم فقط بخشي از معناي جشنواره فيلم در
سراسر جهان است. يکي از مهم ترين و جذاب ترين بخش هاي جشنواره ها، امکان
مواجهه تماشاگران و نمايندگان مطبوعات و رسانه هاي مختلف با عوامل سازنده
فيلم ها و خبررساني و بحث و تحليل فيلم ها در يک موقعيت رودررو و در حضور
طرفين ماجراست. جشنواره فيلم فجر از زماني که يک سالن سينما را به عنوان
سينماي مطبوعات و رسانه ها انتخاب کرد، برنامه يي هم با عنوان نشست خبري و
پرسش و پاسخ با عوامل ساخت فيلم هاي جشنواره در اين سينما برقرار شد که در
سال هاي مختلف به شيوه هاي متفاوتي اجرا شده است. يکي از اتفاق هاي مهم و
موثر بيست وهفتمين جشنواره فيلم فجر، استقبال زياد اهل رسانه و مطبوعاتي
ها از اين نشست هاست. چيزي که در سال هاي گذشته به دلايل مختلف اتفاق نمي
افتاد و به جز دو سه سال اول، برگزاري اين نشست ها در بقيه دوره هاي
جشنواره فجر در فضايي خلوت و بي جذابيت برگزار مي شد و به جز چند فيلم خاص
يا حضور احتمالي کارگردان هاي معتبر و مشهور، در بقيه موارد اشتياقي براي
حضور برنمي انگيخت. اين موضوع باعث شد در چند سال اخير، سطح کيفي اين نشست
ها و نوع پرسش هاي مطرح شده در شأن مطبوعات سينمايي کشور نباشد و اين
ماجرا تا آنجا پيش رفت که سينماگران حاضر در جشنواره اين جلسه ها را جدي
نگيرند و نوع پاسخ ها و واکنش هاي بعضي از آنها نشان مي داد چه تصوري از
اين نشست ها و تبعاتش دارند.

امسال در کمال تعجب جلسه هاي نشست پرسش و پاسخ با عوامل فيلم ها در سينما
فلسطين شکل ديگري به خودش گرفته و از شلوغ ترين و پوياترين بخش هاي
جشنواره فجر تا امروز بوده است. تصور اينکه اگر کمي دير به سالن برگزاري
نشست ها برسيم، ممکن است جايي براي نشستن پيدا نکنيم و خيلي از همکاران
مطبوعاتي اين جلسه ها را ايستاده دنبال مي کنند، در سال هاي پيش اتفاقي
منحصر به فرد بود که امسال شکل عمومي به خودش گرفته است. هنوز معلوم نيست
که بايد حضور فيلم ها و نام هاي مطرح و کنجکاوي برانگيز جشنواره در بخش
هاي بين المللي طي پنج روز اول جشنواره را دليل اين شلوغي و استقبال
بدانيم يا حاضران در سينماي مطبوعات نشست هاي پرسش و پاسخ در روزهاي آينده
را هم به همين شکل و با همين جذابيت و اشتياق دنبال خواهند کرد. منتها
نکته مهمي که در جلسه هاي برگزارشده امسال جلب توجه مي کند، حضور چهره هاي
مطرح مطبوعاتي و کيفيت بعضي از سوال هاست که بايد مايه خوشحالي
برگزارکنندگان جشنواره باشد. اتفاق ها و حواشي پيش رو در اين روزها نشان
مي دهد جشنواره فجر چه ظرفيت ها و امکاناتي براي جذابيت و خبرسازي و در
نهايت ارتقاي کيفي دارد و تا به حال از آنها استفاده نشده است. دو جلسه
نشست پرسش و پاسخ فيلم هاي «وقتي همه خوابيم» (بهرام بيضايي) و «مي زاک»
(حسينعلي فلاح ليالستاني) نشان داد اگر کمي سعه صدر داشته باشيم، از باز
شدن فضاي بحث و چالش ميان مطبوعات و سينماگران نگران نشويم و اجازه بدهيم
که اتفاق هاي خودجوش و بدون برنامه ريزي اين جلسه ها در مورد ساير فيلم
هاي مطرح و مهم جشنواره هم تکرار شود، هيچ خطري جشنواره را تهديد نخواهد
کرد. شور و حال و جذبه يي که دقايقي از اين جلسه ها به دليل محتواي بعضي
سوال ها، نام پرسشگرها يا فضا و امکان رودررويي و گفت وگوي شفاهي پيش آمد
را بايد به فال نيک گرفت. اين هم از عجايب و ابداع هاي ويژه سينماي ايران
است که هر اتفاق و ماجراي اينچنيني را با تعبيرهايي مانند «جنجال» يا
«حاشيه» يا «شلوغي و ازدحام» و امثالهم از شکل طبيعي و موثرش خارج مي کند
و باعث مي شود امکان تکرار آن يا پديد آمدن فضاي جذابي که ناخودآگاه در يک
دوره جشنواره پيش آمده، با نظارت و کنترل بي دليل و نگراني هاي بي مورد،
از همان ابتدا حذف کنند و نگذارند فضاي گفت وگو و چالش بين مطبوعات و
سينماگران که در طول سال کمتر امکانش به وجود مي آيد، در اين ده روز اتفاق
بيفتد. اين جلسه ها در هر جشنواره مهم جهاني از بخش هاي خبرساز و توجه
برانگيز است و دليل اين توجه و جذابيت، همين امکاني ا ست که در سال هاي
پيش از جلسه هاي پرسش و پاسخ جشنواره فجر دريغ شده بود و خوشبختانه امسال
بار ديگر به سينماي مطبوعات برگشت. خدا کند که اين فرصت را غنيمت بدانيم؛
چه ما به عنوان اهل رسانه و مطبوعات، چه سينماگران که بي شک شنيدن حرف ها
و نظرات مطبوعاتي ها مي تواند کمک حال شان باشد و از آن مهم تر، مسوولان و
متوليان برگزاري جشنواره که دوست دارند جشنواره يي پويا و پرجذبه، جدي ولي
بانشاط و در سطح جهاني داشته باشند. حالا که نمايش فيلم هاي ايراني
جشنواره شروع شده، تازه در ابتداي اين راه تازه و مسير جديد قرار داريم.
اي کاش همه مان کاري کنيم که اين مسير بدون دست انداز، بدون انحراف و بدون
دردسر سينماي ايران را چند قدمي به جلو ببرد. در اين صورت، اين اتفاق مي
تواند مهم ترين و موثرترين نکته جشنواره بيست و هفتم باشد.